Nowa podstawowa opieka zdrowotna w Polsce.

23 września 2016 r. założenia do projektu Ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) zostały udostępnione oraz oddane do konsultacji na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Uwagi można zgłaszać do 25 października 2016.

Funkcjonowanie POZ, w odróżnieniu od pozostałych świadczeń opieki zdrowotnej, będzie określone w odrębnej ustawie. Pełna treść założeń dostępna jest tutaj: http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//1/12290201/12380285/12380286/dokument246059.pdf

http://www.kondrat.pl/zespol.html

Celem nowej ustawy jest zapewnienie wszystkim obywatelom wysokiej jakości i kompleksowości świadczeń POZ. Jednakże nie przewidziano zniesienia systemu potwierdzania prawa do świadczeń pacjentów ubezpieczonych. Istnieje ryzyko, że zakładane rozwiązania nie będą możliwe do wykonania ze względu na niedobory kadry medycznej oraz brak sprawnego systemu przekazywania informacji między placówkami zdrowia.

Nowelizacja przewiduje sukcesywny wzrost finansowania świadczeń POZ, które jednak odbędzie się na dotychczasowych zasadach. Wprowadzone zostaną dodatki motywacyjne np. za jakość leczenia oraz tzw. budżet powierzony na badania diagnostyczne i ambulatoryjną opiekę specjalistyczną (AOS). Może to skomplikować sposób rozliczania i nałożyć dodatkowe formalności uciążliwe zwłaszcza dla małych przychodni.

Skutkiem nowej ustawy może być również pogorszenie sytuacji finansowej placówek zdrowia realizujących świadczenia inne niż z zakresu podstawowej opieki, np. poradni specjalistycznych. Przyjęte rozwiązania mogą utrudnić pacjentom dostęp do opieki specjalistycznej i wydłużyć kolejki do lekarza rodzinnego na wizyty w celu zakwalifikowania i uzyskania skierowania do specjalisty.

ORGANIZACJA

Podstawowa opieka zdrowotna, obejmie wszelkie świadczenia profilaktyczne, diagnostyczne, lecznicze, rehabilitacyjne oraz pielęgnacyjne udzielane w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, nie tylko z zakresu medycyny ogólnej, rodzinnej, chorób wewnętrznych i pediatrii.

Lekarz rodzinny ma stać się fundamentem opieki zdrowotnej. Prawo do POZ ma przysługiwać wszystkim osobom posiadającym obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania w kraju. POZ sprawowana będzie całodobowo, 7 dni w tygodniu, z uwzględnieniem wyodrębnienia świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Zwiększenie roli POZ ma polegać na przekierowaniu jak największej ilości pacjentów ze szpitali do opieki ambulatoryjnej oraz domowej.

Do zadań POZ należeć będzie zapewnienie pacjentom udzielania bez zbędnej zwłoki pomocy medycznej w stanach ostrych i przewlekłych oraz fachowej porady i wsparcia w podejmowaniu decyzji o zdrowiu. Lekarz rodzinny będzie umawiać wizyty u specjalisty, a także pilnować wymiany informacji pomiędzy lekarzami w sytuacji, gdy jednym pacjentem będzie zajmować się kilku specjalistów. Pielęgniarki POZ uzyskają możliwość samodzielnej i kompleksowej realizacji zadań z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia, w tym ograniczania używania alkoholu, tytoniu etc.

Ponadto nowa ustawa zakłada powstanie zespołu POZ, w skład, którego wejdą m.in. lekarze, pielęgniarki oraz położne POZ. Pozostanie utrzymana niezależność zawodowa członków zespołu. Nacisk ma być położony na współpracę lekarzy i pielęgniarek POZ z pielęgniarkami oraz psychologami szkolnymi, a także dietetykami. Zespoły będą działać we wszystkich podmiotach prowadzących działalność leczniczą, a więc zarówno w prywatnych i publicznych podmiotach leczniczych jak i praktykach zawodowych. Jednakże w nowelizacji brak rozwiązań dotyczących sposobów współpracy i przekazywania informacji pomiędzy placówkami zdrowia, szkołami, np. dotyczących jednolitego systemu informatycznego.

O nowym rozporządzeniu o zadaniach lekarzy i pielęgniarek oraz zespole POZ pisaliśmy tutaj: https://prawo-medyczne.info/rozporzadzenie-o-zadaniach-lekarzy-i-pielegniarek-poz

Źródło zdjęcia: http://www.mz.gov.pl/

FINANSOWANIE

Według planu finansowego NFZ na 2017 r. na POZ zaplanowano 13,5% planowanych nakładów na świadczenia opieki zdrowotnej. W perspektywie 10 lat nakłady na POZ mają wzrosnąć do 20%, a zatem o połowę.

Zgodnie z założeniami świadczenia POZ będą, tak jak dotychczas, finansowane  przez NFZ, samorządy oraz z budżetu państwa. Podstawą finansowania będzie nadal stawka kapitacyjna. Wprowadzone zostaną dodatki motywacyjne za spełnienie określonych kryteriów jakościowych opieki, a także dodatek za pacjentów przewlekle chorych i za wyniki leczenia tychże pacjentów.

Ponadto placówki POZ będą mogły uzyskać dodatkowe środki w ramach tzw. budżetu powierzonego na 2 zadania: badania diagnostyczne oraz AOS. Środki te będą wypłacane za zrealizowane badania lub wizyty i nie będą mogły zostać wykorzystane na inne cele. Mimo, że rośnie zapotrzebowanie na opiekę geriatryczną, to projekt nie przewiduje przeznaczenia dodatkowych środków na ten cel.

JAKOŚĆ

W celu poprawy jakości i skuteczności POZ zostanie utworzony ogólnopolski program poprawy jakości, który ma objąć m.in. akredytację. Planowane jest uruchomienie zestawu działań monitorująco – oceniających, dotyczących np. liczby wykonanych świadczeń. Nowe rozwiązania mają zachęcać placówki ochrony zdrowia do tworzenia wewnętrznych systemów poprawy jakości.

EDUKACJA

Zgodnie z nową ustawą lekarz bez odpowiedniej specjalizacji lub lekarz o krótszym niż 5 letnim i nieprzerwanym stażu pracy w POZ, będzie traktowany jako lekarz POZ do 31 grudnia 2022 r. Po tej dacie będzie uważany za takiego lekarza, jeśli rozpocznie specjalizację w dziedzinie medycyny rodzinnej. Analogicznie pielęgniarka, które nie posiada specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego, jest pielęgniarką POZ do ww. daty, a po 31 grudnia 2022 r. tylko, jeśli rozpocznie szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego.

Zakładana jest reorganizacja Instytutu Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie polegająca na przydzieleniu instytutowi dodatkowych zadań edukacyjnych z zakresu POZ. Zmieniony zostanie system kształcenia poprzez wprowadzenie nowych zasad rekrutacji oraz wykorzystanie nowoczesnych technik komunikacyjnych, w tym poprzez umożliwienie kształcenia na odległość. Ma to wpłynąć na wzrost zainteresowania medycyną rodzinną i zwiększenie ilości placówek zdrowia z tego zakresu.

Autor: Natalia Dyda, aplikant radcowski, KONDRAT i Partnerzy,

Kancelaria KONDRAT i Partnerzy biuro@kondrat.pl

Źródło zdjęcia: www.sxc.hu