Odpowiedzialność pracownicza za błędy medyczne – wyróżnić można:
1) odpowiedzialność materialną za szkody,
2) odpowiedzialność porządkową.
Ad. 1) a) W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę lekarz staje się podwładnym podmiotu leczniczego. W przypadku wystąpienia przez pacjenta z roszczeniem odszkodowawczym odpowiedzialność poniesie szpital jako pracodawca.
W przypadku przegranej, szpital może wystąpić z roszczeniem zwrotnym (regresem) do swojego pracownika, jednakże w takim wypadku odpowiedzialność lekarza będzie ograniczona wyłącznie do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, podczas, gdy podmiot leczniczy musi pokryć szkodę w pełnej wysokości. Podmiot leczniczy może żądać w całości zwrotu roszczenia wypłaconego poszkodowanemu tylko wtedy, gdy medyk wyrządził szkodę lub krzywdę umyślnie.
Lekarz ponosi odpowiedzialność pracowniczą tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z których wynikła szkoda, a więc wtedy, kiedy zachodzi adekwatny związek przyczynowy. Lekarz nie ponosi odpowiedzialności pracowniczej za tzw. winę organizacyjną, za którą w całości odpowiada podmiot leczniczy.
- b) Lekarze pracujący w szpitalach na podstawie umów kontraktowych mają zarejestrowaną działalność gospodarczą, a z placówkami łączą ich umowy cywilnoprawne. W praktyce nie są więc pracownikami szpitala, a osobami wykonującymi zamówione przez szpital usługi. W takim przypadku za błąd medyczny lekarz i szpital poniosą solidarną odpowiedzialność – poszkodowany może żądać wypłaty odszkodowania według swojego uznania np. od szpitala oraz lekarza, kilku lekarzy czy też samego szpitala.
Ad. 2) Odpowiedzialność porządkowa – ogół sankcji nakładanych na pracownika w związku z nieprzestrzeganiem ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych, a także innych obowiązków o charakterze porządkowym.
W ramach tej odpowiedzialności pracodawca ma prawo ukarać każdego pracownika, który na karę zasłużył. Pracodawca może wymierzyć kary określone w Kodeksie pracy: upomnienie, naganę, karę pieniężną.
Przesłanką odpowiedzialności porządkowej jest bezprawność zachowania lekarza, czyli naruszenie przez niego prawnie nałożonych obowiązków. Kompetencje zaś kierownika do wymierzania kar podwładnym są rezultatem funkcji, jaką sprawuje.
Odpowiedzialność porządkowa lekarzy jest jednym z wielu sposobów zagwarantowania zadowalającego poziomu świadczeń zdrowotnych. Założeniem jest stworzenie mechanizmu powodującego, że lekarz, któremu udowodniono nienależyte wykonanie bądź niewykonanie powierzonych mu obowiązków pracowniczych, będzie zmuszony do poprawy swoich działań.
Źródła:
1. Działalność lecznicza lekarzy, Sławomir Molęda, Warszawa 2015,
2. Prawo medyczne, M. Nesterowicz, Toruń 2008,
3. Prawo medyczne, Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych, M. Nesterowicz, Warszawa 2012,
4. Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przy leczeniu, Kinga Bączyk – Rozwadowska, Toruń 2007.
Autor: Natalia Dyda, aplikant radcowski, KONDRAT i Partnerzy
Źródło zdjęcia: www.sxc.hu